website van Herman van Veldhuijzen
- www.hermanvv.info -
1 - Overzicht officiële feestdagen Spanje en de regio Valencia in 2025 #
2 - Amandelbloesem volop te zien in Spanje
3 - Semana Santa in Spanje
4 - Wat is ‘turismo rural’ of plattelandstoerisme in Spanje?
5 - Waar moeten toeristen in Spanje rekening mee houden?
6 - Spanje is het land van de konijnen
7 - Kraanwater, leidingwater en flessenwater in Spanje
8 - Aanzienlijke toename levensverwachting en gezonde levensjaren Spaanse 65-plussers
9 - Tien keer waar Spanje vooral bekend om is
10 - Negen keer Spaanse gerechten die in de Airfryer bereid kunnen worden
11 - De meest gewaardeerde Spaanse gerechten door buitenlanders
12 - Hoe werkt dat in Spanje, fooien geven?
13 - Oplichtingstrucs langs de Spaanse en Franse snelweg
Als je mij iets wil laten weten, dan kun je me mailen: h.v.veldhuijzen@gmail.com
Spanjaarden zijn feestnummers! En dus hebben ze veel feestdagen. Hieronder een overzicht van de feest-dagen in Spanje en de Spaanse regio Valencia in 2025.
De kalender voor 2025 omvat weer een totaal van 12 feestdagen, waarvan 9 in heel Spanje worden gevierd. Dit aantal blijft gelijk aan dat van 2024.
De volgende feestdagen zullen in heel Spanje worden gevierd in 2025:
OPMERKING: 12 oktober (Día de Hispanidad / Fiesta Nacional de España) valt in 2025 op een zondag en mag door de regionale autoriteiten veranderd worden naar maandag 13 oktober.
Wat betreft de overige drie feestdagen hebben de meeste regio’s, met uitzondering van Catalonië en de Valencia regio, ervoor gekozen om ook Witte Donderdag of Jueves Santo op donderdag 17 april te vieren.
Murcia en de Valencia regio vieren San José op woensdag 19 maart.
De viering van meerdere feestdagen op maandagen of vrijdagen, die dus naast zaterdag en zondag vallen, zal in 2025 leiden tot enkele langere weekends in heel Spanje. Dit is het geval met maandag 6 januari, vrijdag 18 april en maandag 8 december.
In de regio’s die ervoor hebben gekozen om Witte Donderdag (17 april) te vieren, zal er een brug van vier dagen zijn.
Als er nationale feestdagen zijn die op een zondag vallen dan mogen de regionale overheden in de autonome regio’s ervoor kiezen om deze te verplaatsen naar de maandag.
Daarnaast zijn er nog provinciale en gemeentelijke feestdagen om mee te rekenen.
Misschien is het voor de natuur geen goed nieuws dat de amandelbloesem (opnieuw) eerder is begonnen. Waarschijnlijk heeft dat te maken met de klimaatverandering. Maar voor de natuurliefhebbers en amateur-fotografen is het wel goed nieuws want dit zijn de weken dat men door Spanje kan rijden of lopen om te genieten van de jaarlijkse roze en witte vacht die over de valleien, heuvels en dalen wordt gelegd.
De amandelbloesem is op veel plaatsen in Spanje volop te zien. En dan vooral langs de Middellandse Zeekust en op de Balearen en Canarische eilanden. Op sommige plaatsen staan de amandelbomen al weken in bloei. Terwijl dat eigenlijk pas begin of half februari moet beginnen. Het zonnige en warme weer van de afgelopen tijd heeft er echter op veel plaatsen voor gezorgd dat het bloesemproces al eerder is begonnen.
Voordat een amandelboom tot bloei komt heeft deze tussen de 500 en 700 uren een temperatuur nodig van rond de 7 graden. Daarnaast bloeien niet alle types amandelbomen op hetzelfde moment.
Volgens cijfers van eind 2020 staan er op 660.000 hectare amandelbomen in het land. Spanje is dan ook de derde amandelproducent ter wereld, achter de Verenigde Staten en Australië.
De emotionele en traditionele Semana Santa processies in Spanje
Een van Spanje’s bekendste en meest gewaardeerde feesten is de Semana Santa (de heilige week). Dat vindt de week voor Pasen (Pascua) plaats. Semana Santa wordt ook wel Goede Week genoemd. Ze bestaat uit diverse dagen waarbij er bijna in heel Spanje processies zijn met veel wierook, melancholische muziek, trommels en bellen. En veel emoties: huilende mensen tussen het publiek zijn dan geen uitzondering.
Festiviteiten
De Heilige of Goede Week begint met Domingo de Ramos (Palm Pasen, de dag van de intocht van Jezus in Jeruzalem) gevolgd door Lunes Santo op maandag en Martes Santo op dinsdag. Daarna volgen de Miércoles Santo, Jueves Santo, Viernes Santo (Goede Vrijdag) en Sábado Santo. De week wordt afgesloten met de Domingo de Resurrección op zondag, eerste Paasdag.
Gedurende de hele Semana Santa worden er tientallen processies gehouden in de straten van onder andere Málaga, Granada, Sevilla, Cádiz, Valladolid, Salamanca, Palencia, Zamora, Tarragona, Valencia. Maar die van Andalusië zijn de bekendste van het land.
Alle processies worden georganiseerd door hermandades of cofradias. Dit zijn zogenaamde katholieke broederschappen die bij een bepaalde parochie behoren, de plaats waar de processies beginnen en eindigen. De routes die door de stad worden gelopen kunnen soms uren duren en bestaan uit verschillende paso’s, oftewel passietaferelen. Paso’s zijn grote tafelvormige constructies waarop een Mariabeeld of een scène uit het lijden van Christus worden afgebeeld. De beelden zijn levensgroot en gemaakt uit hout waarna zij worden aangekleed met goud geborduurde kostuums. Deze loeizware beeldengroepen worden gedragen door de leden van een broederschap. Voor deze tientallen dragers is het een hele eer om de beelden te dragen en vaak moeten ze daar ook voor betalen.
Voor de passietaferelen lopen grote groepen anonieme boetelingen die nazarenos worden genoemd. Deze boetelingen, soms wel honderden personen per processie, komen zelfs vanuit de hele wereld naar een stad. Het zijn deze nazarenos die het meest bekend zijn als imago van de Semana Santa in Spanje. Zij dragen puntmutsen of capriotes, wat doet denken aan de beruchte Ku Klux Klan uit de Verenigde Staten. Deze puntvormige maskers zijn in dit geval bedoeld om de anonimiteit van de nazarenos te waarborgen. De maskers zijn vaak in de kleuren wit, zwart of paars.
De stille processies verlopen volgens een bepaald protocol en hebben allemaal een eigen route door de stad. Als eerste zien we het Cruz de Guia, een groot houten kruis dat aan de stoet voorafgaat. Daarna volgen de broeders en zusters in hun typische mantels en elk met een kaars die bij schemering wordt aangestoken. De broeders lopen in twee lange rijen en daar tussen loopt er een rij met ceremoniemeesters en costaleros (de dragers van de passie-taferelen).
De boetelingen, nazarenos, lopen op blote voeten, Na deze boetelingen volgt een groepje kinderen dat snoepgoed uitdeelt. En dan komen de gedragen zilveren processiekandelaars en wierookvaten. Hierna zien we de passie-taferelen met de begeleiders en soms een muziek-kapel, gevolgd door nog meer boetelingen.
Processies
De processies worden door het publiek met veel eerbied en rust gadegeslagen. Hierbij kunnen de emoties soms heel hoog oplopen. Het is dan ook niet ongebruikelijk om mensen te zien huilen langs de stoet. Het gaat er vooral bij de Madrugada processie (Goede Vrijdag of Viernes Santo) heftig aan toe. Zeker wanneer er langs de processie ook klaagliederen worden gezongen. Deze saetas worden á capella gezongen en de stoet stopt daarvoor steeds. Meestal wordt een saeta in flamenco stijl gezongen door iemand op een balkon.
Of je nou gelovig bent of niet, het is een waar spektakel om mee te maken. Dus als je de kans hebt moet je zeker een van de vele processies gaan bekijken.
De laatste jaren is het aantal aanbieders van slaapplaatsen in Turismo Rural flink gestegen in Spanje. Deze vorm van plattelandsvakantie vieren is in Spanje erg populair. Maar op de Nederlandse markt is dit fenomeen nog relatief onbekend. Wel zijn er de laatste jaren veel B&B’s gekomen in Spanje die vaak gerund worden door Nederlanders. Zij dragen op deze manier hun steentje bij aan een vorm van Turismo Rural, maar dan anders.
Turismo Rural is, zoals de woorden eigenlijk al aangeven, toerisme op het platteland. Dit be-tekent niet dat iedereen op boerderijen gaat slapen, maar wel dat de toeristen ook wel eens weg willen van de drukte van toeristische kustplaatsen en grote steden. Back to basics, zou je kunnen zeggen.
Bij deze twee vormen gaat het altijd om een grootschalige opzet waar in het algemeen grotere groepen kunnen verblijven. Services zijn beperkt en ook het plattelandgevoel is, buiten de ligging, vaak niet te herkennen. Voor individuele reizigers vaak niet de moeite waard om te bezoeken.
Populair zijn de kleine dorpen met weinig inwoners en waar niet veel te doen. Maar je kan er wel rond toeren in de eigen auto of op de fiets. Of wandelend omliggende dorpen en steden bezoeken. En culturele hoogtepunten bekijken en genieten van de lokale keuken. De Ruralhuizen zelf zijn vaak gelegen in oude Masia’s (landhuizen) of monumentale panden. Veel van deze huizen zijn opgeknapt en gerestaureerd naar hedendaagse maatstaven. Meestal worden ze gerund door families of echtparen die al geruime tijd in de omgeving wonen. Zij genereren met deze vorm van toerisme een nieuw of extra inkomen.
Er zijn diverse soorten van Turismo Rural-accommodaties mogelijk. Daarom een korte uitleg met overeen-komsten en verschillen.
Casa Rural
Meestal gelegen in een monumentaal pand of landhuis waar kamers verhuurd worden net zoals in een hotel. Vaak zijn er niet meer dan 4 tot 10 kamers te huur om het rustig te houden in het hotel. Voorzieningen zijn net zoals in een normaal hotel (ontbijt, diner, schoonmaak, lounge, receptie, etc.) maar alles is kleinschaliger en meer plattelands.
Alojamiento Rural
Dankzij internet en de diverse websites zoals toprural, turismorural en clubrural is deze vorm van plattelands-toerisme in Spanje zeer populair geworden. De overnachtingsprijzen zijn niet altijd even goedkoop en soms zelfs duurder dan een regulier hotel. Uiteraard is de omgeving, de vriendelijke service en het gebouw zelf vaak wel de prijs meer dan waard.
Hotel Rural
Dat is een huis waar diverse kamers verhuurd worden en waar de eetkamer, woonkamer en badkamer meestal gedeeld worden. Soms wonen de eigenaren zelf ook in het huis en wordt alles gedeeld (behalve de badkamer). En soms worden huizen compleet verhuurd in plaats van per kamer (dit is interessant voor grotere groepen). Er kan vaak gekozen worden op basis van logies en ontbijt, vergelijkbaar met de Nederlandse Bed & Breakfast.
Albergues en Centros de Turismo Rural
Dit zijn meestal appartementen of een woonhuis, gelegen in een landelijke omgeving met panoramische uitzichten. Over het algemeen beschikken deze over een eigen keuken waar eten bereid kan worden, een of meer badkamers en een gezamenlijke woonkamer. Bij deze vorm van plattelandstoerisme is eten niet inbegre-pen.
Hoewel deze website vooral is gericht op het
overwinteren in Spanje, is onderstaande infor-
matie niet alleen van belang voor de zomertoe-
risten maar ook voor de overwinteraars.
Spanje is over het algemeen een veilig land om
te vertoeven. Er zijn echter enkele belangrijke
zaken waar reizigers op moeten letten om er voor
te zorgen dat ze een zorgeloze en plezierig ver-
blijf hebben in dit land. De Nederlandse ambas-
sade heeft daarom enkele essentiële aandachts-
punten samengesteld, waaronder diefstal-preven-
tie, omgaan met hitte, noodsituaties en de rol van
de Nederlandse ambassade.
Spanje is een veilig land om naar toe te gaan. Het is wel verstandig om voor vertrek een reisverzekering af te sluiten. Het hebben van zo’n verzekering kan onverwachte kosten bij ongevallen of ziekenhuisopnames voor-komen. Spanje kent verder wat andere regels dan in Nederland. Het is bijvoorbeeld verboden om een auto te besturen met oortjes in of een koptelefoon op je hoofd. Als je betrapt wordt, riskeer je een boete van 80 tot 100 euro. Let dus goed op de lokale wetten en regels om problemen te voorkomen tijdens je verblijf in Spanje.
Hoewel Spanje over het algemeen dus als veilig kan wordten beschouwd, is diefstal helaas een probleem. Vooral in drukke toeristische gebieden. Het is verstandig om alert te blijven en enkele voorzorgsmaatregelen te nemen om het risico op diefstal te verminderen. Om jezelf te beschermen tegen diefstal, is het verstandig om de vol-gende stappen te nemen:
Als je ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch slachtoffer wordt van diefstal, volg dan deze stappen:
Hitte
Een van de grootste uitdagingen voor Nederlandse toeristen in Spanje is het omgaan met de intense zomerhitte. Temperaturen kunnen in veel gebieden oplopen tot boven de 40 graden. En dat kan gevaarlijk zijn als je niet goed voorbereid bent. Blootstelling aan extreme hitte kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen zoals uitdroging, hittekrampen, hitte-uitputting of een hitteberoerte.
Om jezelf te beschermen tegen dergelijke negatieve effecten van extreme hitte, is het belangrijk om voldoende water te drinken, lichte kleding te dragen, in de schaduw te blijven en fysieke activiteiten te beperken tijdens de warmste uren van de dag. Het is ook verstandig om regelmatig verkoeling te zoeken en te letten op symptomen van oververhitting bij jezelf en anderen.
Om optimaal met de hitte om te gaan, is het verstandig om je aan te passen aan het Spaanse dagritme:
Door dit ritme over te nemen, vermijd je de heetste uren van de dag en kun je toch volop genieten van de Spaan-se cultuur en gastronomie. Ook kunnen winkels gesloten zijn tijdens de siësta. Bezoek bezienswaardigheden vroeg in de ochtend of laat in de middag.
Wat kun je doen in geval van nood?
Zorg ervoor dat je altijd de volgende contactgegevens bij de hand hebt:
Bij medische noodgevallen in Spanje kun je 112 bellen voor een ambulance. Of je gaar naar de dichtstbijzijnde spoedafdeling (Urgencias)
Neem contact op met je reisverzekering voor advies en ondersteuning. En bewaar alle medische documenten en rekeningen voor latere declaratie.
Het Spaanse gezondheidssysteem is van hoge kwaliteit, maar het is belangrijk om uw Europese ziekteverzeke-ringskaart (EHIC) mee te nemen voor toegang tot noodzakelijke zorg.
Als je het paspoort of je identiteitsbewijs of andere belangrijke documenten (betaalpasjes) kwijtraakt:
De Nederlandse ambassade in Madrid speelt een cruciale rol in het ondersteunen van Nederlanders in Spanje.
De ambassade in is beschikbaar voor allerlei noodsituaties, zoals verlies of diefstal van je reisdocumenten of bij een overlijden. Maar bel ze niet als je door de politie wordt staande gehouden, daar kunnen zij niet bij helpen.
Het is verstandig om je te registreren bij de Informatieservice van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken als je in Spanje bent. Op die manier houdt de ambassade overzicht van het aantal Nederlanders in Spanje en kan hen direct informeren bij calamiteiten, zoals een natuurramp.
Spanje is het ‘land met konijnen in overvloed’. Althans, zo zeiden de Feniciërs en Romeinen dit. Daarom werd Spanje toen ‘i-saphan-im’ en later ‘Hispania’ genoemd. Konijnen komen oorspronkelijk uit het Iberische Schiereiland.
Toen de Feniciërs rond de 11e eeuw v.Chr. het Iberisch Schiereiland bereikten, troffen ze daar veel konijnen aan. Omdat zij de dieren erg vonden lijken op de voor hen beter bekende klipdassen, gaven ze de streek de naam ‘i-saphan-im’, het land der klipdassen waarmee ze dus eigenlijk konijnen bedoelden. Deze naam is later door de Romeinen verbasterd tot ‘Hispania’.
Eerst werd het konijn door de Romeinen gehouden voor het vlees en de vacht maar later ook als gezelschaps-dier. De Romeinen hielden het konijn in afgesloten tuinen met hoge muren. Behalve volwassen dieren aten zij ook pasgeboren konijntjes, die als delicatesse werden beschouwd. Meerdere munten uit de tijd van de Romeinen hadden afbeeldingen van een dame met een konijn aan haar voeten. De Romeinen introduceerden het dier in het grootste deel van het Romeinse Rijk.
Tegenwoordig, en misschien wel dankzij de Romeinen, komen konijnen overal op de wereld voor waar zand-gronden zijn. Maar niet in de tropische landen, iets dat wellicht door het klimaat komt.
De naam Spanje heeft het land dus deels te danken aan de konijnen die eeuwen geleden alleen op het Iberische Schiereiland voorkwamen.
7 - Leidingwater, kraanwater en flessenwater in Spanje
Tijdens een vakantie of overwinterverblijf in Spanje
denken veel mensen - ten onrechte - dat ze het water
uit de kraan niet kunnen drinken. Ze kopen flessen-
water en gebruiken dat als drinkwater én om er mee
te koken.
In Spanje komt 69% van het kraanwater uit rivieren en
stuwmeren, 30% komt uit de grond en 1% is afkom-
stig uit de zee. Het water in de stuwmeren is de be-
langrijkste bron van kraanwater voor de Spaanse
huishoudens. Is er weinig regen geweest dan worden
de stuwmeren leger en wordt de watersituatie moeilij-
ker. Het komt daarom regelmatig voor dat gedurende
de zomermaanden er waterrantsoenen worden inge-
steld en het gebruik van water wordt beperkt om te
voorkomen dat de stuwmeren compleet leeg raken.
De Spaanse afvalwaterfiltratie- en beheersystemen behoren gelukkig tot de meest geavanceerde ter wereld. De kwaliteit van het water dat thans in de meeste dorpen en steden in Spanje uit de kranen komt, is dus zeer acceptabel. Er zijn nog enkele gemeenten en gebieden waar het water een hoog gehalte aan schadelijke stoffen bevat dat de gezondheid van de consumenten kan aantasten. Maar uit periodiek onderzoek van het OCU (de Spaanse consumentenorganisatie) blijkt dat het kraanwater in de meeste Spaanse steden van goede kwaliteit is en niet verontreinigd.
Maar let op! Al het water uit de kraan kun je ‘kraanwater’ noemen. Maar niet al het kraanwater is ook ‘leiding-water’! Volgens gegevens uit 2020 van het ministerie van Volksgezondheid is 98,5% van het leidingwater in Spanje geschikt voor consumptie. Het voldoet aan alle kwaliteitsnormen die zijn vastgesteld door de Europese Unie. Maar ik heb het dan dus over leidingwater. Dat is water dat in de bebouwde kommen van dorpen en steden uit de kranen stroomt. Maar naast dit leidingwater zijn er helaas ook (landelijke) gebieden, woningen of vakan-tiehuizen die niet zijn aangesloten op het leidingwaternet. Het kraanwater daar komt uit putten of andere bronnen. Dat water is - afhankelijk van het gebied, de diepte van de put of de kwaliteit van de bron - veelal niet direct drinkbaar. In die zin is er dus onderscheid te maken tussen ‘leidingwater’ en ‘kraanwater’.
Als voorbeeld uit mijn eigen verblijfspraktijk in Spanje: De camping Vall de Laguar, waar ik 7 jaar met veel plezier heb vertoefd, heeft weliswaar kraanwater, maar dat heeft geen leidingwaterkwaliteit. Het kraanwater in mijn huidi-ge appartement in Xabia heeft helaas af en toe een chloorsmaak, maar heeft wel de kwaliteit van leidingwater.
Vanwege het niet-drinkbare water in sommige landelijke gebieden heerst er nog steeds veel wantrouwen over de kwaliteit van leidingwaterwater. Ook omdat toeristen die in de jaren '60, '70 en '80 van de vorige eeuw Spanje bezochten geen leidingwater dronken vanwege de slechte smaak ervan. Naarmate de koopkracht van de Span-jaarden toenam, gingen zij in navolging van wat ze bij toeristen zagen ook over op flessenwater.
Als je vaker in Spanje komt of er woont dan weet je dat het leidingwater op veel plaatsen niet echt lekker smaakt. Maar dat water is wel goed te drinken! In 99,3% van heel Spanje is het water uit de kraan gewoon “agua potable” ofwel leidingwater. Het probleem is in de meeste gevallen dat dit water een smaakje en een geur heeft van chloor. Dat bestanddeel wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat het kraanwater bacterievrij is. Maar chloor heeft geen invloed op onze gezondheid. De hoeveelheid toegevoegd chloor kan overigens per regio en tijd van het jaar variëren. Daardoor verschilt de smaak ook erg door het jaar heen. Om veiligheidsredenen wordt overigens ook chloor aan het meeste flessenwater toegevoegd. Dat is terug te vinden op de fles-etiketten.
De laatste jaren merk je dat veel mensen het helemaal gehad hebben met het wekelijks sjouwen van die flessen water van de supermarkt naar huis Zij kiezen dan voor waterfilters. Dat is apparatuur die het kraanwater schoon maakt: chloor, bacteriën, pesticiden of zware metalen worden gefilterd. Daarbij moet men echter goed weten hoe per regio de watersituatie is en wat de kwaliteit van het water daar is. Want de waterfilters worden hierop afgesteld om zo een goede smaak te krijgen. Het gebruiken van waterfilters kan overigens ook gevaarlijk zijn als die niet goed gebruikt worden. En er is geen enkele instantie die de kwaliteit van het water controleert na het op deze wijze filteren van het leidingwater.
Hoe dan ook, veel Spanjaarden kiezen er voor water uit flessen te drinken. En er zijn vele soorten, merken en afmetingen van te vinden. In de meeste gevallen is de smaak van flessenwater neutraal. Er zijn twee soorten: flessenwater met koolzuur (agua con gas) en water zonder koolzuur (agua sin gas). En veel Spanjaarden en buitenlanders maken gebruik van water uit flessen. Big business in Spanje!
Maar water uit flessen is niet altijd gezonder. Weliswaar is de smaak beter, maar dat wil niet zeggen dat de bestanddelen van het water beter zijn dan die van het leidingwater. Daarnaast kan het plastic van de fles soms een negatief effect hebben op de smaak en bevat dat plastic weer chemische bestanddelen. Die kunnen echter in een kleine dosis geen kwaad. Maar waterflessen en flessen met andere dranken zijn wel de oorzaak van de plasticvervuiling op de Europese stranden. Uitspraken als ‘100% gerecycled’ of ‘100% recyclebaar’ moet je trou-wens ook niet altijd geloven. En dat de fles waarin het water verpakt is 100% recyclebaar of gerecycled zou zijn, is ook niet waar. Bedenk tenslotte dat de duurzaamheid van veel flessenwater te wensen over laat.
Samengevat is de conclusie dat leidingwater in vergelijking met flessenwater zuiniger, ecologischer en het beste is om te drinken. Flessenwater is vooral een optie als het niet mogelijk is om kraanwater te drinken. En het is de meeste Spaanse regio’s helemaal niet noodzakelijk om flessenwater te gebruiken. Zeker niet als we de plastic soep in onze oceanen willen reduceren. Het leidingwater is in bijna heel Spanje gewoon goed drinkbaar.
8 - Aanzienlijke toename levensverwachting en gezonde levens-jaren Spaanse 65-plussers
Volgens de laatste gegevens van het Spaanse mi-
nisterie van Volksgezondheid kunnen Spanjaarden
bij hun geboorte uitgaan van een levensverwach-
ting van 83,1 jaar , waarbij vrouwen gemiddeld 85,7
jaar en mannen 80,4 jaar oud worden. Op 65-jarige
leeftijd hebben de Spanjaarden van nu een verwach-
te levensduur van gemiddeld 21 jaar voor zich (23
jaar bij vrouwen en 19 jaar bij mannen).
Deze positieve ontwikkelingen zijn toe te schrijven
aan diverse factoren. Ten eerste is de sterfte door
de meest voorkomende doodsoorzaken, zoals hart-
en vaatziekten en kan-ker, sterk gedaald. Zo is de
sterfte aan ischemische hartziekten (te weinig zuur-
stof naar de hartspier) tussen 2012 en 2022 gedaald van 76,7 naar 53,3 per 100.000 inwoners. En de sterfte aan beroertes is gedaald van 64,2 naar 44,0 per 100.000 inwoners. Ook de sterfte aan kanker is in deze periode met 12,2% afgenomen.
Dus de gezondheid van 65-plussers is op veel fronten verbeterd.
Maar er ook een schaduwzijde. Ruim een derde van de Spaanse bevolking kampt met een psychische aandoe-ning. Bij 85-plussers loopt dat percentage op tot boven de 50%. Angststoornissen, slaapproblemen en depressie komen het vaakst voor. Vrouwen zijn vaker getroffen door dergelijke aandoeningen dan mannen, met name in de volwassen levensfase.
Een ander aandachtspunt is de toenemende druk op de eerstelijnszorg. Bijna 80% van de patiënten moet gemid-deld 9 dagen wachten op een afspraak bij de huisarts. Dat is een substantiële verslechtering vergeleken met de 5,8 dagen die men voor de pandemie moest wachten. Bovendien wordt een groeiend aandeel van de consulten via videobellen afgehandeld.
Ook de Spaanse ziekenhuizen dragen ook hun steentje bij aan de gezondheidszorg voor 65-plussers. Ruim 80% van alle ziekenhuisbedden in Spanje bevindt zich in de publieke ziekenhuizen, die jaarlijks zo’n 4 miljoen patiën-ten opnemen. Daarnaast verzorgen ze 87 miljoen poliklinische consulten en voeren ze 3,5 miljoen operaties uit, waarvan bijna de helft in dagbehandeling.
Ook de inzet van zorgprofessionals is van cruciaal belang. In totaal werken er 763.355 mensen in de Spaanse publieke gezondheidszorg, waarvan 51,6% artsen en verpleeg-kundigen. De verhouding artsen - verpleegkun-digen ligt op 1,3, met 172.157 artsen en 221.406 verpleegkundigen. Deze aantallen zijn de afgelopen jaren sub-stantieel gestegen, met name in de ziekenhuizen en de spoedeisende hulp.
9 - Tien keer waar Spanje vooral bekend om is.
Veel mensen buiten Spanje vragen zich af waar Spanje eigenlijk bekend om is. Is dat om het voetbal, Rafael Nadal of de fiestas en playas aan de Costa’s? Zoals altijd hebben ook in dit geval mensen vaak een beeld van Spanje dat niet altijd met de realiteit overeenkomt. Daarom tien dingen waar Spanje bekend om is. Voor de echte Spanje-fanaat is dat herkenbaar, maar voor anderen misschien weer niet.
Spanje is bekend om zijn rijke cultuur, historie, gastronomie en prachtige natuur. Hier enkele van de belangrijkste dingen waar Spanje bekend om is en die je misschien wel of misschien niet kent.
1.Tapas
Tapas zijn kleine hapjes die vaak worden geserveerd bij een drankje in Spanje. Er bestaan vele verschillende soorten tapas, zoals jamón serrano (gerookte ham), tortilla española (aardappelomelet) en pa amb tomaquet (brood met tomaat). Tapas zijn een grote traditie in Spanje en een geweldige manier om de Spaanse keuken te ontdekken.
2.Paella
Paella is een traditioneel gerecht uit Valencia. Het is een rijstgerecht dat meestal wordt gekookt in een grote, brede pan. En het bevat een combinatie van groenten, vlees of vis, saffraan en andere kruiden. Paella is een van de po-pulairste gerechten in Spanje en wordt vaak geserveerd tijdens feesten en speciale gelegenheden.
3.Flamenco
Flamenco is een traditionele Spaanse dans die wordt uitgevoerd met muziek, zang en klap-pende handen. Het is een zeer expressieve dans die vaak wordt geassocieerd met emoties zoals verdriet en passie. Flamenco is een belangrijk onderdeel van de Spaanse cultuur en kan worden gezien in theaters en clubs.
4.Stierenrennen
Het stierenrennen ofwel ‘Encierro’ in het Spaans, is een jaarlijks evenement dat plaatsvindt in Pamplona. Mensen rennen voor een groep stieren door de straten van de stad. Het is een gevaarlijke activiteit en trekt desondanks veel toeristen die het willen meemaken.
5.Architectuur
Spanje heeft een rijke architectonische geschiedenis met enkele van de beroemdste gebou-wen ter wereld. De gotische kathedraal van Santiago de Compostela, de Alhambra in Grana-da en de Sagrada Familia in Barcelona zijn slechts enkele voorbeelden van de prachtige architectuur die Spanje te bieden heeft.
6.Zon, zee en strand
Een klassieker! Spanje heeft veel mooie stranden met warme temperaturen. De populaire badplaatsen zoals Lloret de Mar, Salou, Benidorm, Nerja, Marbella, Barcelona, Malaga, Valencia en Alicante hebben beste stranden.
7.Wijn
Spanje is een van de grootste wijnproducenten ter wereld en heeft een rijke wijnhistorie. Er zijn vele ver-schillende Spaanse wijnen, met elk hun eigen unieke smaak en stijl. Beroemde Spaanse wijngebieden zijn onder andere Rioja, Ribera del Duero en Priorat. Er zijn ook vele wijnproeverijen en wijnfestivals waar bezoekers kunnen genieten van de lokale wijnen.
8.Festivals en feesten
Spanje is bekend om zijn vele feesten en festivals met inbegrip van het stierenrennen in Pamplona en het tomaat-gooi-feest La Tomatina in Buñol (Valencia). Andere populaire festivals zijn de Feria de Abril in Sevilla, de Fallas in Valencia en het La Mercè festival in Barcelona. Deze feesten zijn vaak kleurrijk en levendig en trekken veel toeristen aan.
9.Kunst en kunstgeschiedenis
Spanje heeft een rijke kunstgeschiedenis met vele beroemde kunstenaars zoals Salvador Dalí, Pablo Picasso, Joan Miró, Francisco Goya en Diego Velázquez. Er zijn vele musea in Spanje waar bezoekers kunnen genieten van deze kunst, waaronder het Prado in Madrid en de Picasso-Musea in Barcelona en Málaga.
10.Sangría
Sangría is een populaire Spaanse drank die gemaakt is van wijn, fruit en andere alcoholische dranken zoals brandy, rum of cava. Het is een lekker verfrissend drankje dat vaak tijdens de warme zomermaanden wordt ge-dronken. De precieze samenstelling van sangría kan verschillen, afhankelijk van de regio en de persoon die het maakt. Andere ingrediënten kunnen onder andere citroen, sinaasappel, bosbessen, kaneel en appel zijn. Sangria wordt vaak geserveerd tijdens feesten en bij feestelijke gelegenheden en is een onderdeel van de Spaanse cultuur en traditie.
10 - Negen keer Spaanse gerechten die in de Airfryer bereid kunnen worden
Ook in Spanje zie je ze steeds vaker in de keukens, de Airfryer. De meeste airfryers zullen in Spanje gebruikt worden voor het bereiden van de heerlijke ham, kip of gamba’s ‘croquetas’ of de traditionele ‘patatas bravas’.
De Airfryer is een handig apparaat om snel en gezond voedsel te bereiden. Spaanse gerechten zijn rijk aan smaken en kruiden en zijn perfect om te bereiden in de Airfryer. Hier zijn 9 Spaanse gerechten die je in de Airfryer kunt bereiden.
1. Patatas Bravas
Patatas Bravas zijn een klassiek Spaans gerecht van gefrituurde
aardappelblokjes geserveerd met een pikante tomatensaus.
Met de Airfryer kun je de aardappels krokant en goudbruin bakken
en de pikante saus apart be-reiden.
2. Croquetas
Croquetas zijn kleine gefrituurde balletjes gevuld met ham, kip, kaas,
of champignons.
In de Airfryer kun je deze krokante hapjes zonder olie bereiden.
3. Empanadas
Empanadas zijn gevulde deeghapjes.
Met de Airfryer kun je de empanadas goudbruin bakken en vullen
met vlees, groenten of kaas.
Een klassieker in Spanje is de ‘empanada Gallega’, een traditioneel
gerecht uit de Galicische keuken.
Het is een hartige taart gemaakt van deeg, gevuld met verschillende
ingrediënten zoals tonijn, kabeljauw, gehakt, groenten en soms ook
met inktvis.
.
4. Churros
Churros zijn gefrituurde deegstaven die als dessert of snack worden
gegeten.
Met de Airfryer kun je churros zon-der olie bakken en serveren
met suiker en kaneel. Natuurlijk moeten de churros met ‘chocolate’
gegeten worden, een dikke chocoladedrank die je zelf kunt maken.
5. Pollo al Ajillo
Pollo al Ajillo is een Spaans gerecht van kip bereid met knoflook
en kruiden.
In de Airfryer kun je de kip krokant bakken en de knoflooksaus apart
bereiden.
6. Albondigas
Albondigas zijn Spaanse gehaktballetjes in tomatensaus.
Met de Airfryer kun je de gehaktballetjes zonder olie bakken en de
tomatensaus apart bereiden, of zonder saus en met ‘alioli’,de
Spaanse knoflookmayonaise, eten.
7. Pimien tos de Padrón
Pimientos de Padrón zijn kleine groene pepers die lichtjes gefrituurd
worden.
In de Airfryer kun je deze paprika’s zonder olie bakken en serveren
met zout.
8. Pollo al Horno
Pollo al Horno is een eenvoudig Spaans gerecht van gebakken kip
met groenten en kruiden.
Met de Airfryer kun je de kip krokant bakken en de groenten apart
bereiden en daarna samen te serveren op Spaanse wijze,
bijvoorbeeld met een zak chips.
9. Gambas al Ajillo
Gambas al Ajillo is een Spaans gerecht van garnalen bereid met
knoflook en kruiden. In de Airfryer kun je de garnalen krokant bak-
ken en de knoflooksaus apart bereide
11 - Deze Spaanse gerechten worden het meest gewaardeerd door buitenlanders
Spanje wordt wereldwijd geroemd om zijn voortreffelijke keuken, waarbij elke regio zijn unieke culinaire specialiteiten heeft. Deze diversiteit aan regionale delicatessen draagt bij aan een rijke fusie van smaken in de Spaanse gastronomie, ondersteund door traditionele kooktechnieken en een overvloed aan verse ingrediënten.
Volgens een onderzoek van de Internationale Vereniging voor Toerisme zijn dit de Spaanse gerechten die inter-nationale bezoekers het meest waarderen. In dit onderzoek werden de standpunten van duizenden internationale toeristen verzameld die Spanje bezocht hebben en de lokale keuken hebben geproefd. De beoordeling omvatte diverse elementen zoals de kwaliteit van de gebruikte ingrediënten, de diversiteit in smaken, de echtheid van de maaltijden en de gastvrijheid van het horecapersoneel.
De onderstaande gerechten of typisch Spaans eten zullen voor veel lezers geen onbekenden zijn. Het zijn dan waarschijnlijk ook de bekendste Spaanse gerechten die er zijn en dus ook het meest geliefd zijn bij buiten-landers.
Paella
Ongetwijfeld het meest iconische gerecht van Spanje, de Valenciaan
se paella, behaalde de hoogste score in het onderzoek.
Bezoekers waren vol lof over de uniekesmaak en schoven dit gerecht
naar de toppositie.
Tapas
Bezoekers waarderen de Spaanse gewoonte om van kleine porties
van uiteenlopende gerechten te genieten.
Tapas, variërend van beroemde kroketten tot garnalen in knoflook,
hebben de harten van toeristen veroverd met hun smakelijke
diversiteit en de kans om op één locatie een scala aan smaken
te ervaren.
Jamón ibérico
Deze culinaire parel uit Spanje kreeg ook hoge waardering in het
onderzoek. Bezoekers waren gefascineerd door de delicate
en onderscheidende smaak van de Iberische ham, geproduceerd
van vrije uitloopvarkens die eikels als voedsel krijgen.
Gazpacho
Gazpacho is een onmiskenbare favoriet op hete zomerdagen.
Deze koude soep, bereid met tomaten, komkommer, paprika,
knoflook en olijfolie, werd geprezen voor zijn frisse smaak
en het vermogen om verkoeling te bieden aan de bezoekers.
Tortilla de patatas
Dit klassieke Spaanse gerecht sprong in het oog vanwege zijn
eenvoud en authentieke smaak.
De mix van eieren, aardappelen en uien betoverde toeristen op zoek
naar een authentieke eetbelevenis.
12 - Hoe werk dat in Spanje, fooien geven?
Al stelt de ongeschreven regel In Spanje dat je ongeveer 10 procent van het totale bedrag betaalt, dat wil niet zeggen dat iedereen zich daaraan houdt. Het geven van een fooi is in Spanje namelijk niet verplicht. Velen laten dat afhangen van de kwaliteit van de service/bediening en van het genuttigde/de kwaliteit van de keuken. Hoe werkt dat in Spanje: fooien geven?
In eenvoudige restaurants wordt geen fooi verwacht, zeker niet van
Spaanse klanten. Omdat buitenlanders vaak wel fooi betalen, zoals
ze dat in hun eigen land gewend zijn, rekent het personeel in horeca-
gelegenheden van toeristische plaatsen er dan ook wel op.
Toch kun je er in Spanje voor kiezen om geen extra geld achter je la-
ten. In de meer sjieke restaurants is het een ongeschreven regel een
fooi van 5% tot 10% van de eindafrekening te betalen, afhankelijk
van de mate waarin je tevreden bent over de service. In de wat een-
voudiger restaurants komt het er vaak op neer dat klanten die tevre-
den zijn het te betalen bedrag naar boven afronden of wat wisselgeld
achter te laten. Kost hun 'menu del día' 8,75 euro, dan rekenen ze
bijvoorbeeld 9,00 euro af.
Hoe wordt de fooi verdeeld onder de medewerkers?
Omdat de praktijk niet gereguleerd is, is er ook nergens in eetgelegenheden afgesproken in hoeverre de fooien onder medewerkers worden verdelen of dat ze die zelf in hun zak steken.
Meestal zijn er twee soorten praktijken die gevolgd worden. In met name kleine restaurants werkt men vaak met een gemeenschappelijke pot. Van tijd tot tijd worden de fooien dan gelijk verdeeld onder alle medewerkers (kelners, keukenpersoneel en eventuele bezorgers). In grotere etablissementen met verschillende soorten personeel (obers, chef-koks, sommeliers, barmannen etc.) wordt de fooi verdeeld in percentages. Op basis van de hoogte van het loon krijgt iedereen een percentage van het fooibedrag.
Het al dan niet geven van fooien is toch wel een gevoelig onderwerp onder werknemers in de horecasector. Het is namelijk een interessant extraatje bovenop de doorgaans niet al te hoge of zelfs lage basissalarissen.
Kun je een fooi geven als je met een kaart betaalt?
Niet op alle plaatsen kun je de fooi direct met het eindbedrag betalen met je bankpas. Vooral de kleinere etablis-sementen ontvangen het liever in contant geld, zodat ze het in een pot kunnen stoppen en is het makkelijker te verdelen. In bars luidt het personeel vaak een klok als iemand fooi heeft betaald om het personeel vrolijk te stem-men.
Hoeveel fooi geef je een bezorger?
Naast de restaurantsector zijn fooien meestal gebruikelijk bij andere beroepsgroepen in Spanje zoals onder meer taxichauffeurs, reisleiders, hotelpersoneel of thuisbezorgers. Met de opkomst van bezorgapps wordt de service van bezorgers frequenter en noodzakelijker. Ook geldt hier de ongeschreven regel dat de fooi rond de 10% van de bestelling bedraagt.
Druk opgevoerd om fooi te geven
Een bijna verplichte fooiencultuur, zoals gebruikelijk in de VS, begint nu ook in sommige restaurants in Madrid en Barcelona op te duiken. Hoewel het in de praktijk vrijwillig is, voelen sommige consumenten zich onder druk gezet om een fooi achter te laten. Consumentenorganisaties beweren dat het een manier is voor bedrijven om te voor-komen dat ze hun personeel met een fatsoenlijk salaris belonen. Er staat dan onderaan de rekening gespecifi-ceerd: "100% van de fooi gaat naar obers en koks."
De algemeen secretaris van de Spaanse consumentenorganisatie Facua, Rubén Sánchez, denkt dat deze tactiek wordt ingezet om "een schuldgevoel op te wekken" bij de klant die besluit niets achter te laten. Sánchez herhaalt dat de betreffende horecagelegenheden niet illegaal handelen omdat ze het niet opleggen om een fooi achter te laten. Wel gelooft hij dat ze met het vragen om dat geld proberen misbruik te maken van de klant zodat hij of zij op de een of andere manier degene wordt die het te lage salaris aanvult van het personeel van de vestiging.
Hoe dan ook, de fooi kan nooit een substituut zijn voor een fatsoenlijk salaris, zo vind ik.
13 - Oplichtingstrucs langs de Franse en Spaanse snelweg
Berovingen langs de snelwegen. Ze zijn van alle tijden. En ze gebeuren overal, dus ook op de snelwegen in Frankrijk en Spanje. Op de Spaanse snelwegen wordt de laatste jaren een toename geconstateerd van het aantal diefstallen uit auto’s en oplichtingstrucs.
- Een van de oudste trucs is dat dieven op de autosnelweg gebaren naar vakantiegangers dat er iets mis is met hun auto. Ze komen dan naast jouw auto rijden en maken met handgebaren duidelijk dat je een lekke band hebt van jouw auto of caravan. Dat doen ze vaak vlak voor een parkeerplaats langs de snelweg of een tankstation. Als je dan op de eerstvolgende parkeerplaats gaat stoppen om te kijken wat er loos is dan bestelen deze attente medeweggebruikers jou op slinkse wijze van jouw spullen. Ook fingeren dieven dat ze zelf pech hebben, zodat jij langs de snelweg stopt om te helpen.
- Een andere truc die ik twee jaar geleden zelf heb meegemaakt. Mij wordt, staande bij mijn auto op een parkeer-terrein door een alleraardigste meneer in zijn auto op enige afstand en met zijn raampje open, gevraagd of ik uit Nederland kom. Als ik dan enige stappen richting zijn auto ga om hem te antwoorden, is in de tussentijd zijn handlanger bezig mijn handtas uit mijn auto weg te grissen.
- De ‘Italiaanse’ oplichterstruc:
Deze truc gaat als volgt. Dieven laten een van de banden
leeglopen van een auto die onbeheerd op de parkeer-
plaats staat. Als de bestuurder terugkeert, dan gaat die
normaal gesproken in de bagageruimte van de auto op
zoek naar een reserveband of reparatiekit. De dieven ma-
ken gebruik van het feit dat de auto dan niet op slot is,
waarna ze snel de auto induiken om waardevolle zaken
als een telefoon, zonnebril, portefeuille of bagage te stelen.
Om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van deze simpe-
le truc, is het noodzakelijk om bij een lekke band eerst de
auto af te sluiten en alle waardevolle spullen uit het zicht
te halen.
- De ‘Ierse’ oplichtingstruc:
Hierbij worden vakantiegangers op de parkeerplaats benaderd door een verwilderd kijkende man of vrouw, die in perfect Engels uitlegt dat hij of zij en haar familie zojuist zijn uitgekleed door enkele gewetenloze dieven. Hierdoor kunnen ze niet terugkeren naar eigen land en dus vragen ze of je hen geld kunt lenen. Uiteraard krijgen de slacht-offers het geleende geld nooit terug.
Een andere techniek die voorkomt, is dat dieven vragen of je een betaling met pinpas of creditcard voor hen wilt verrichten omdat ze zelf alleen cashgeld hebben en hun creditcard niet geaccepteerd wordt. Aanvaard nooit een dergelijke transactie, want je wordt betaald met valse bankbiljetten.
- Waak voor bluetooth-detectoren
Om gerichte inbraken te voorkomen, is het volgens de politie ook noodzakelijk om laptops, smartphones, tablets en dergelijke helemaal uit te zetten tijdens het parkeren van de auto, bijvoorbeeld op een parkeerplaats onder-weg. Omdat deze apparatuur vaak op stand-by staat, kunnen dieven met wifi- en bluetooth-detectoren precies zien welke autoruitjes ze moeten intikken.
- Ei op je voorruit
Een ei wordt tegen de voorruit van je auto gegooid. Als je je ruitenwissers activeert wordt je zicht beperkt en ben je geneigd om uit je auto te stappen om de smurrie te verwijderen, waarna ‘helpers’ je auto leegroven.
- De ‘goudzwendel’.
Criminelen doen zich voor als automobilisten met pech. Criminelen, vaak in een dure auto en in gezelschap van een gezin, simuleren een lege brandstoftank. Ze parkeren hun voertuig aan de kant van de snelweg en wachten tot een hulpvaardige automobilist stopt om hulp te bieden. De oplichters vertellen vervolgens dat ze zonder brandstof of contant geld zitten. En ze bieden een of meerdere ‘gouden’ sieraden aan in ruil voor contant geld. Als je geen contant geld bij je hebt, dringen de criminelen er op aan om samen naar een dichtbij zijnde geldautomaat te gaan. De ‘gouden’ sieraden zijn dus in werkelijkheid nep.
- Oplichting door motorrijders
Deze truc wordt meestal uitgevoerd door twee medeplichtigen op twee motoren. Een van hen plaatst zich op de weg en maakt gebaren naar de bestuurder alsof er iets niet klopt met zijn voertuig. Wanneer de automobilist tot stilstand komt, nadert de tweede motorrijder snel en veroorzaakt opzettelijk een botsing met de auto van deze bestuurder. Zodra de 'aanrijding' heeft plaatsgevonden, wordt er gestart met het maken van foto’s van het voorval. De oplichters vergroten ‘de ellende’ door de indruk te wekken dat de schade veel groter is dan daadwerkelijk het geval is. Vervolgens vragen ze de autobestuurder om hun verzekeraar te bellen om het ongeluk te melden.
Het laatste punt van deze oplichting betreft het indienen van claims bij verzekeringen. De oplichters willen zoveel mogelijk geld verdienen door medische kosten en schade aan bezittingen te claimen. Dankzij hun ervaring en kennis weten ze de zaken te manipuleren en maken ze rapporten die betrouwbaar lijken.
- De 5 euro oplichting bij tankstations
Als je bij een tankstation aankomt om te tanken, wees dan voorzichtig als iemand je om hulp vraagt, wees dan voorzichtig. Criminelen doen zich voor als slachtoffers die hulp nodig hebben. Ze benaderen je onder valse voorwendselen. Ze beweren bijvoorbeeld dat ze geen bankpas of saldo hebben en ze vragen om hulp in ruil voor een biljet van vijf euro. Als je akkoord gaat, kan de oplichter je onder druk zetten om meer te tanken dan afgespro-ken. Reageer nooit op verzoeken van onbekenden bij tankstations, verwijs naar personeel of loop gewoon weg.
Deze soorten van zwendels leiden natuurlijk tot een gevoel van onveiligheid onder automobilisten op de Spaanse en Franse snelwegen. Veel bestuurders zijn extra waakzaam geworden en durven daarom geen hulp meer te bieden aan voertuigen met echte pech. Uit angst om slachtoffer te worden van dergelijke trucs. Dat is begrijpelijk, maar ook een dilemma. Het heeft namelijk gevolgen voor de verkeersveiligheid aangezien hulpverlening aan andere weggebruikers een belangrijke verantwoordelijkheid is.
Hoe dan ook: blijf altijd rustig. Kijk goed om je heen, controleer of er andere auto’s in de buurt zijn en probeer door te rijden naar een veilige plek waar je alles op je gemak kunt bekijken. En het is essentieel om je verzekeraar direct te informeren als je vermoedt dat je bent ge\troffen door oplichting. Verzekeringsmaatschappijen hebben ervaring met dit soort fraudes en kunnen je helpen door het proces en het onderzoek op een goede manier te begeleiden.