1- Hersenwetenschapper bepleit meer waardering voor het bejaarde brein - deel 1

Het Reformatorische Dagblad publiceerde dit interessante interview met neurospycholoog prof. Margriet Sitskoorn. Haar boodschap is dat sommige functies van het brein van ouderen inderdaad achteruit gaan, maar andere gaan juist vóóruit. Hier het eerste deel. 

Hersenen passen zich continu aan de veranderende

buitenwereld aan. Sommige cognitieve vaardighe-

den verbeteren, andere verslechteren. Ook het oude-

re brein is flexibel – neuroplastisch, in vaktaal – en kan

daardoor op bepaalde vlakken beter gaan functioneren.

„Dat is het belangrijkste inzicht van het hersenonder-

zoek van de laatste jaren op dit gebied. Voorheen gin-

gen we uitsluitend uit van verval van de herse-

nen. Onderzoek werd vanuit dat kader ingezet”, vertelt hersenonderzoeker Sitskoorn. Ze is auteur van het in 2019 verschenen boek 'Het 50+ brein. Ouder wordende hersenen in de moderne samenleving'. Daarin bundelt ze kennis van onderzoek van wetenschappers van over de hele wereld.

Welke hersenfuncties verbeteren bij het ouder worden?

„Ouderen kunnen hun emoties over het algemeen beter reguleren. Daardoor raken ze minder snel van streek bij een ingrijpende gebeurtenis en weten ze: dit hoort erbij. De reden is onder andere dat ze meer hebben meegemaakt in hun leven dan jongere mensen. Daardoor zijn bepaalde hersengebieden anders gaan functioneren en kunnen ze zaken beter relativeren.

Veel ouderen staan vrij optimistisch in het leven. De reden is dat zij zich meer richten op positieve informatie, terwijl jongeren vooral negatieve informatie oppikken. Ook kunnen ouderen – uitzonderingen daargelaten – goed omgaan met interpersoonlijke problemen. Daardoor zijn ze beter in staat problemen op de werkvloer op te lossen voordat er ruzies ontstaan. Wie ouder wordt, handelt steeds meer vanuit eerder opgedane ervaringen. Wijsheid komt met de jaren, luidt het spreekwoord. Dat is wetenschappelijk aangetoond.

Mensen van 50 jaar en ouder kunnen zich langduriger concentreren op een lastige taak, ingewikkeld onderwerp of taai boek. Een belangrijke vaardigheid en heel zinvol voor het opnemen van complexe informatie.”

Ouderen kunnen zich beter concentreren op een bepaalde taak, zegt u. Ligt dat aan de leeftijd van hun brein, of doordat ze in een minder vluchtige tijd opgroeiden? Een tijd waarin een uur naar de predikant of meester luisteren heel normaal was.

„Beide. Het brein verandert met de leeftijd en wordt ook beïnvloed door de omgeving. Zo kan het grondig lezen van boeken het concentratievermogen helpen verbeteren. Jongeren hebben vaak meer moeite om zich te concentreren. Daar staat tegenover dat ze hun aandacht beter kunnen verdelen over meerdere onderwerpen en taken. Dat heeft met hun leeftijd en hersenontwikkeling te maken, maar ook met het feit dat ze leven in een wereld vol prikkels. Denk aan de smartphone, die continu afleidt. Hun hersenen passen zich daarop aan.”

Waar zijn jongeren nog meer goed in?

„De jongere generatie is vaak creatiever; ze is er beter in om vanuit het niets nieuwe dingen te bedenken. Ook aanvaarden jongeren veranderingen makkelijker. Zij worden minder gehinderd door dingen die ze al weten en die zich in hun neurale netwerk hebben genesteld.”

Ouderen zijn minder welkom op de arbeidsmarkt of moeten ongewild met pensioen. Vindt u dat oude-ren zouden moeten blijven werken?

„Het verschilt echt per beroep of het verstandig is om door te blijven werken. Een stratenmaker kan op de pensioengerechtigde leeftijd van 67 een versleten rug en knieën hebben. Maar veel andere functies kunnen ouderen nog uitstekend aan. Op veel punten zijn zij juist in de bloei van hun leven. Zo zijn ze vaak relatief stressbestendig; een ideale eigenschap voor veel functies. Anderen kennen de geschiedenis van een onder-neming van haver tot gort. Deze diversiteit binnen een bedrijf is heel belangrijk. Werkgevers zouden daar veel meer oog voor moeten hebben.”

Klopt het dat het geheugen bij veroudering aftakelt?

„Specifieke geheugendelen, zoals het kortetermijngeheugen, worden inderdaad minder. Ouderen zijn bijvoorbeeld niet zo goed in het opslaan van allerlei feitjes. Daarentegen kunnen ze nieuwe kennis beter integreren in bestaande kennis. Het wiel hoeven ze niet opnieuw uit te vinden. Ook het brongeheugen gaat achteruit. Daardoor kunnen ze zich moeilijker herinneren waar bepaalde informatie vandaan komt. Dat is best belangrijk: het maakt een verschil of iets uit de krant of van Facebook komt.

Het geheugen gaat bij het ouder worden meer in dienst staan van bepaalde doelen. Als het nut van bepaalde informatie niet duidelijk is, hebben ouderen veel moeite om die op te slaan. Maar nuttige informatie kunnen ze wel goed opslaan. Het geheugen wordt dus efficiënter. Een prachtig systeem. Ouderen hebben een uitgebreider semantisch geheugen, wat betekent dat ze een grote woordenschat en feitenkennis hebben. Ook het langetermijngeheugen met informatie over vroeger is in gezonde oudere hersenen goed. Daarnaast is het procedureel geheugen van ouderen beter. Dat wil zeggen dat ze meer kennis paraat hebben over hoe bepaalde handelingen te verrichten, zoals een cake bakken, banden plakken of andere, meer complexe taken.”

2 - Hersenwetenschapper bepleit meer waardering voor het bejaarde brein - deel 2

Het Reformatorische Dagblad publiceerde dit interessante

interview  met neurospycholoog prof. Margriet Sitskoorn.

Haar boodschap isdat sommige functies van het brein van

ouderen inderdaad achteruitgaan, maar andere gaan juist

vóóruit. Hier het tweede deel. 

Zouden ouderen een taal kunnen leren

"Dat kan zeker, mits ze nog een gezond brein hebben.

Ouderen hebben gemiddeld een grotere woordenschat en

kennen meer talen dan jongeren, waardoor ze makkelijker verbanden kunnen leggen. De kennis van bijvoor-beeld Latijn kan helpen bij het leren van Italiaans of Spaans. Probleem bij ouderen is nogal eens dat ze niet meer zo gewend zijn veel tijd te steken in het leren van iets nieuws. Ook hebben ze over het algemeen minder energie. Een taal onder de knie krijgen komt je niet zowaar aanwaaien. Daar moeten ouderen – net als jongeren – veel tijd en energie in steken.”

Bij het ouder worden sterven steeds meer hersencellen af.

„Dat is waar. De tastzin en het reuk- en gezichtsvermogen worden minder. Ik heb nu een leesbril op; dat is geen ramp maar wel iets nieuws. Ook motorische vaardigheden, zoals kracht en reactievermogen, gaan achteruit. Hetzelfde geldt voor bepaalde cognitieve vaardigheden, zoals de snelheid van informa-tieverwerking.”

Wat kunnen ouderen doen om de hersenen zo fit mogelijk te houden?

„Klopt. Maar er komen ook weer nieuwe verbindingen bij.”

Toch gaan er ook functies achteruit naarmate de leeftijd vordert.

„In mijn boek heb ik een Schijf van vijf voor vitaal ouder worden opgenomen, met allerlei adviezen waar-van bewezen is dat ze het verval van de hersenen tegengaan. Mijn eerste advies: verrijk uw omgeving en stel u bloot aan nieuwe dingen. Bezoek musea of leer iets nieuws, bijvoorbeeld kantklossen. De hersenen maken dan nieuwe verbindingen aan. 2: verhoog uw hartslag. Ga lekker wandelen of fietsen. Elke dag bewegen remt verval van de hersenen. 3: verbind u met anderen. Het aangaan van sociale contacten is zeer goed voor de hersenen. Ga bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen in de buurt. Dat versterkt de verbindingen, netwerken en flexibiliteit van de hersenen. 4: voed uw hersenen met gezonde voeding. Voedingswetenschappers denken dat een mediterraan dieet met olijfolie, vis en groente goed is voor de hersenen. Ze zien bijvoorbeeld dat in landen als Italië en Japan mensen ouder worden en minder vaak lijden aan kanker en hart- en vaatziekten. Naar de rol van voeding bij de gezondheid van de hersenen moet nog wel meer onderzoek worden gedaan. Zo weten we niet goed of de gezondheids-effecten in de genoemde landen te maken hebben met de aanwezigheid van bijvoorbeeld de onverzadigde omega-3-vetzuren, of met de áfwezigheid van bewerkte producten met veel verzadigde vetten en suikers. 5: probeer ziekten te voorkomen door gezond te leven. Vermijd alcohol, suiker en stress. Langdurige stress maakt hersenverbindingen kapot.”

Hebben deze tips ook zin als je daar pas op hogere leeftijd mee begint?

„Hoe eerder, hoe beter. Maar de adviezen hebben nut, hoe oud mensen ook zijn. Het effect zie je snel. Als ouderen sociale contacten aangaan, meer gaan bewegen en stress proberen te vermijden, merken ze de gunstige gevolgen vaak al na een week. Ze gaan zich fitter voelen en kunnen zich bijvoorbeeld beter concen-treren op een boek.”

Het valt niet mee om als oudere in coronatijd nieuwe contacten aan te gaan.

„Klopt, hopelijk gaat dat over een paar maanden makkelijker. Probeer toch contacten aan te gaan, hetzij digitaal of fysiek. Via bepaalde netwerken als buurtverenigingen, hobbyclubs en verenigingswerk is er veel mogelijk. Er zijn prachtige initiatieven in het land om ouderen met elkaar in contact te brengen. Denk aan samen wandelen, breiclubs, restaurants waar oma’s koken, uitzendbureaus voor ouderen en voetbalclubs waar oudere mannen aan loopvoetbal kunnen doen of over hun voetbalherinneringen kunnen praten. Het zijn nu vaak kleine organisaties die dit soort activiteiten organiseren. Liefst zou je dat op grote schaal zien.

Heel belangrijk is het om iets te gaan doen wat je leuk vindt. De een houdt van vissen, de ander van voorlezen op school. Probeer op die manier aansluiting te vinden bij mensen met dezelfde interesse. Vooral het doen van vrijwilligerswerk is erg nuttig voor ouderen: het is goed voor hun sociale contacten, ze leveren daarmee een bijdrage aan de wereld en ze krijgen er waardering voor terug. Bovendien is het bevorderlijk voor hun hersenen. Het mes snijdt aan alle kanten.”

Welke boodschap wilt u met ”Het 50+ brein” meegeven?

„Ik wil de waardering voor ouderen vergroten. Er bestaan veel negatieve stereotyperingen. Mensen denken bij een oudere vaak aan een grijs, stram persoon. Maar kijk eens wat mensen van 50 of 80 jaar nog doen: ze zorgen voor hun kleinkinderen, ze zijn hoogleraar of ze besturen zelfs landen. Ouderen kunnen veel meer dan we denken. Ook bepleit ik meer erkenning voor ouderen op de arbeidsmarkt. Nu is vaak nog de gedachte: ze zijn duur en ze kunnen niets meer leren. Onterecht. Op die manier gaat veel potentiële kennis en arbeid verloren.”

3. Op deze twee leeftijden verouder je volgens nieuw onderzoek plots veel sneller

Ouder worden is niet zo’n gestaag verhaal als gedacht.

Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Er zijn namelijk twee cru-

ciale momenten in ons leven waarop dat hele proces

plots een stuk sneller gaat.

Wat grijzer haar en meer rimpels horen nu eenmaal bij

het ouder worden. Maar dat gebeurt helemaal niet zo

traag en gestaag als we denken. Onderzoekers van de

universiteit van Stanford analyseerden duizenden ver-

schillende moleculen en microben bij 108 mensen van

25 tot 75 jaar. Zij stonden jarenlang elke paar maanden

ontlasting en bloed af, maar ook stukjes huid, en neus-

en mondmonsters.

Daaruit blijkt dat het grootste deel van die moleculen en

microben niet op een geleidelijke, chronologische ma-

nier verandert, maar we hebben als mens twee perioden

van snelle verandering tijdens onze levensduur.

Gemiddeld gebeurt dat rond de leeftijd van 44 jaar en 60 jaar. Er zijn dan echt dramatische veranderingen aan de gang. Het blijkt dat mensen van midden veertig jaar drastische veranderingen ondergaan en dat geldt ook voor de begin-zestigers.

De onderzoekers dachten dat de veranderingen van midden veertigers iets te maken zou hebben met de perimeno-pauze bij vrouwen en dat daardoor de resultaten een vertekend beeld gaven. Maar uit de data bij de mannen kwa-men dezelfde resultaten. Dit suggereert dat naast de menopauze of perimenopauze, die veranderingen die laten zien bij vrouwen en mannen van midden veertig jaar, er waarschijnlijk andere, belangrijkere factoren zijn die deze veranderingen beïnvloeden.

De eerste golf van veranderingen heeft te maken met hart- en vaatziekten en het vermogen om cafeïne, alcohol en lipiden op te nemen in de stofwisseling. De tweede golf van veranderingen betreft problemen met onder andere het opnemen van koolhydraten  en de nierfunctie. Moleculen die verband houden met huid- en spierveroudering veran-derden op beide tijdstippen.

Het is volgens de onderzoekers mogelijk dat sommige van deze veranderingen in beide leeftijdsgroepen meer te maken hebben met de levensstijl of gedragsfactoren dan met biologische factoren. Problemen met het alcohol-gebruik bij mensen van midden veertig zou bijvoorbeeld het gevolg kunnen zijn van een stressvolle periode in hun leven.

De onderzoekers zijn van plan om de oorzaken van deze veranderingsclusters verder te onderzoeken. Maar wat de oorzaken ook zijn, het bestaan van deze clusters wijst erop dat mensen aandacht moeten besteden aan hun gezondheid, vooral als veertiger of zestiger, aldus de onderzoekers. Zo zou je in beide periodes meer kunnen bewegen om je hart te beschermen en je spiermassa te behouden, of op je veertigste minder alcohol gaan drinken omdat je vermogen om alcohol op te nemen qua stofwisseling afneemt. Met andere woorden, we moeten onze levensstijl aanpassen terwijl we nog gezond zijn.

4 - Hoe lang genieten in Europese landen pensionado’s van hun pensioen?

In veel Europese landen wordt stevig gedebatteerd over pensioenstelsels. Door een combinatie van vergrijzing en aanpassingen van de pensioenleeftijd fluctueren de periodes dat inwoners pensioenen ontvangen. Die discussies verschillen aanmerkelijk per land.

In Nederland besloot het kabinet het afgelopen jaar om de AOW-leeftijd tot 2024 niet verder te laten stijgen dan 67 jaar. Daarna stijgt het moment dat je AOW krijgt 8 maanden voor elk jaar dat we langer leven. Een land als Frankrijk voert ondertussen een heel andere discus-sie. Daar wil de regering de pensioenleeftijd verhogen van 62 naar 64 jaar, maar door fel verzet van Franse vakbonden is dat voorstel er nog altijd niet door. Niet alleen de discussies over pensioenrechten verschillen per land. Ook zijn er forse verschillen als het aankomt op de vraag hoe lang mensen er van hun pensioen kunnen genieten.

Nederland eindigt in de middenmoot. Mannen genieten in Nederland gemiddeld 18,6 jaar van hun pensioen – zo’n vier jaar korter dan in Frankrijk en bijna gelijk met Groot-Brittannië. Nederlandse vrouwen hebben gemiddeld ruim een jaar langer dan Britse vrouwen, maar 3,5 jaar minder dan vrouwen in Frankrijk.

Als we kijken naar de feitelijke pensioenleeftijd per land en dat afzetten tegen resterende gemiddelde levensverwachting, dan levert dat het volgende beeld op. De lage pensioenleeftijd van 60,8 jaar in Frankrijk is voor een belangrijk deel verantwoordelijk is voor de hoge score bij de duur van het pensioen. De gemiddelde levensverwachting van Franse mannen ligt met 83,5 jaar dicht bij het gemiddelde. In Italië ligt pensioenleeftijd met 64,0 jaar aanmerkelijk hoger dan in Frankrijk, maar ook de levens-verwachting van Italiaanse mannen is hoog: 84,7 jaar. Nederland heeft bij de mannen een relatief hoge pensioenleeftijd van 65,2 jaar, en met 83,8 jaar een gemiddelde levensverwachting.

Ook bij vrouwen is de lage pensioenleeftijd in Frankrijk van 60,8 jaar de voornaamste oorzaak van de lange pensioenduur; de levensverwachting van Franse vrouwen ligt met 87,7 jaar dicht bij het gemiddelde. Net als mannen hebben Italiaanse vrouwen de hoogste levensverwachting: 89,3 jaar. Maar ze gaan ook bijna drie jaar later met pensioen dan vrouwen in Frankrijk, gemiddeld op de leeftijd van 63,6 jaar. Nederlandse vrouwen hebben een gemiddelde pensioenleeftijd van 62,5 jaar. Dat is hoger dan vrouwen in Frankrijk, Spanje en België, maar lager dan vrouwen in Italië, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De levensverwachting van vrouwen in Nederland ligt met 85,9 jaar wat lager dan het gemiddelde.

5 - We werken steeds vaker tot onze pensioenleeftijd.

55-plussers hebben NU vaker betaald werk dan 15 jaar geleden. Dat komt door meerdere factoren, zoals het verhogen van de aow-leeftijd en omdat vrouwen vaker zijn gaan werken na het krijgen van kinderen. Het ligt in ieder geval niet aan hun gezondheidssituatie, want die is de laatste jaren nauwelijks veranderd.

Dat blijkt uit een rapport van Centraal Bureau voor de Statis-tiek (CBS) over de welvaart en het welzijn van mensen in de zogenaamde 'derde levensfase' (55 tot 75 jaar). Vooral vrouwen van 55 jaar en ouder hebben vaker werk dan vijftien jaar geleden. In 2003 had zo'n 30 procent van de vrouwen betaald werk, in 2018 is dat percentage verdubbeld naar 60 procent! De percentages verschillen wel duidelijk per opleidingsniveau.Van de hoogopgeleide vrouwen tussen de 55 en 65 jaar werkt 74 procent, van de laagopgeleide vrouwen werkt 43 procent. Ook mannen tussen de 55 en 65 jaar werken vaker. In 2003 had 54 procent betaald werk, vorig jaar 77 procent. Dat ouderen langer doorwerken komt door de afschaffing van de VUT en het fiscaal gefaciliteerd pre-pensioen (o.a. FPU), aanpassingen in de arbeidsongeschiktheidswet en de verhoging van de AOW-leeftijd.

Het opleidingsniveau van de huidige 55-plussers is hoger dan dat van de 55-plussers van 15 jaar geleden. Dat is van belang. Onderwijsniveau blijkt namelijk veel uit maken als we kijken naar de gezond-heid. Laagopgeleiden kampen vaker met gezondheidsklachten en raken daardoor eerder arbeids-ongeschikt. Dat is zorgwekkend, want ouderen zonder baan hebben minder welvaart en een grotere kans op eenzaamheid. Verder kunnen hoogopgeleiden doorgaans langer gezond van hun pensioen ge-nieten dan laagopgeleiden. De groep 55- tot 75-jarigen ziet er over twintig jaar flink anders uit, schrijft het CBS. Het aandeel laagopgeleiden daalt bijvoorbeeld van zo'n 38 procent in 2018 naar 20 procent in 2038 en het aantal ouderen zonder partner stijgt.

6 - Politieke nalatigheid ouderenzorg

Ik verbaas me er al heel lang over dat de politiek slechts beperkt

aandacht heeft voor de gevolgen van vergrijzing. Ook in de afge-

lopen verkiezingsperiode in 2023 kwamen de noden in de oude-

renzorg slechts zijdelings aan bod. Terwijl iedereen kan weten

dat er richting 2040 een fors probleem op ons afkomt. Tegen die

tijd dreigt de ouderenzorg in Nederland volledig vast te lopen. Te

weinig personeel om zorgbehoevende ouderen te helpen en de

kosten zijn dan niet meer op te brengen. Maar ja, wie de vergrij-

zing als onhoudbare kostenpost aan de orde stelt, krijgt electo-

raal klappen. Dus brandt ‘de politiek’ liever haar vingers niet aan

deze kwestie.

En toch, de samenleving zal op een gegeven moment weigeren

de oplopende zorgkosten voor hoogbejaarden te blijven betalen.

Het individuele belang  van ouderen zal alsdan moeten wijken

voor andere, grotere belangen. Want wat de samenleving aan

de zorg uitgeeft, kan immers niet naar andere sectoren zoals

onderwijs of infrastructuur.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) voorspelt dat Nederland in 2040 vijf miljoen 65-plus-sers telt en het aantal 90-jarigen is dan verdubbeld. Nu al is 20 procent van de bevolking 65 jaar of ouder. Verder moet volgens de WRR één op de vier werkenden in 2040 een baan in de zorg hebben om die op peil te houden. Dat is niet realistisch. Zeker niet als we ook weten dat van de huidige 480.000 zorgmedewerkers er de komende tien jaar 150.000 met pensioen gaan. En nu al wachten 20.000 ouderen op een plek in een verpleeghuis. Deze cijfers zijn niet nieuw en passen in een trend die al jaren bekend is!

Dus, wat te doen om het tij te keren. Hierna enige gedachten hierover.

We zullen anders moeten gaan kijken naar ons zorgstelsel en zeker naar de ouderenzorg. Mensen die er verstand van hebben, zeggen dat een sterk gewijzigde organisatie van de zorg minstens hetzelfde effect zal hebben op de zorgkosten als de wijze waarop we inhoudelijk met de zorgverlening kunnen omgaan. Er is recent een Integraal Zorgakkoord (IZA) overeen gekomen met de bedoeling de zorg toekomstbestendig te maken en de verschillende typen van zorg beter op elkaar aan te laten sluiten. Overheid en zorgpartijen praten nu over de nadere invulling van dit IZA. Laten we hopen dat het bestaande zorgsysteem en de bijbehorend financieringsregelingen substantieel zullen worden heroverwogen. Ook het bekostigingssysteem van ziekenhuizen zal daarin moeten meegaan. Ziekenhuizen worden nu gefinancierd op basis van verrichte handelingen. Dat moet anders. En we moeten willen dat we minder tot het gaatje worden doorbehandeld. Medici moeten niet eindeloos blijven behandelen. Dat is echter nog een relatief nieuw uitgangspunt. Dokters willen genezen, ook als dat niet meer de meest realistische optie is. En dat gaat voorbij aan de mogelijkheid van een kwalitatief goed levenseinde.

Het zorgstelsel gaat over mensen. En ik blijf vinden dat een dergelijke stelsel vrij toegankelijk moet blijven voor iedereen. Maar ja, de verzorgingsstaat ligt ver achter ons en bijgevolg zal er een steeds groter beroep (moeten) worden  gedaan op de medemens. Terwijl we meer en meer met een samenleving te maken hebben waarbij verbinding en naar elkaar omkijken steeds minder als kenmerk geldt. Dus optimistisch ben ik niet over dat grotere appél op de medemens. We zijn er niet meer op ingesteld dat fitte ouderen,  vrienden, familie en wijk-/dorpsgenoten een deel van de zorg op zich willen nemen. En het is ook veel te makkelijk om ervan uit te gaan dat we personeelstekorten kunnen oplossen door senioren langer te laten werken, vrijwilligerswerk te laten doen en mantelzorg te laten verlenen. Zeker, mensen kunnen op verschillende terreinen participeren, maar ze moeten niet worden overvraagd.

Vast staat ondertussen dat mensen steeds langer blijven leven door allemaal zorginnovaties. Hart- en vaatziekten en in mindere mate ook kanker worden steeds minder gerekend tot doodsoorzaken. En richting 2040 kunnen mensen door effectievere medicijnen en onder-steunende apparaten langer zelfstandig blijven wonen met beperkte zorg. Daarenboven wordt de laatste jaren meer onderscheid gemaakt tussen vitale gepensioneerden enerzijds en hulp-behoevende ouderen anderzijds. Dit alles pleit er voor om op een andere manier naar de ouder wordende samenle-ving te kijken.

Driekwart van de gepensioneerden is nog vitaal en slechts een kwart is hulpbehoevend.  En het aantal fitte senioren neemt toe!  Die kunnen nog heel goed een bijdrage leveren aan die ouder wordende samenleving. Of als betaalde kracht, of als vrijwilliger. En in zijn algemeenheid geldt de uitdaging van de overheid: ouderen langer in goede ge-zondheid houden en hun potentieel beter benutten. In dit verband wordt de toenemende groep vitale ouderen nog te vaak over het hoofd gezien. Er moet meer worden gekozen voor investeringen in het potentieel van de verouderende bevolking.

Interessant in dit verband is tenslotte dat cijfers van het RIVM laten zien dat de leeftijd van de generatie fitte senioren in tien jaar tijd is toegenomen en dat het aantal levensjaren van hulpbehoevende ouderen is afgenomen. Met andere woorden: het aantal jaren in goede gezondheid lijkt toe te nemen en het aantal jaren in slechte gezondheid neemt af. Deze verschuiving bij ouderen in meer gezonde en minder hulpbehoevende jaren is nieuw en van groot belang als we naar de personele en financiële aspecten van de ouderenzorg kijken. Tot nu toe hebben we vastgesteld dat we weliswaar steeds ouder worden, maar dat het aantal hulpbehoevende, ongezonde jaren óók toeneemt. Daar blijkt dus nu een kentering ten goede in te komen!

7 - 65-plussers zijn het gelukkigst; hoe komt dat?

Dat wijsheid met de jaren komt weten we, maar dat is niet het enige voordeel van ouder worden.

Onderzoek toont aan dat hoe ouder je bent, hoe meer zelfverzekerd en tevreden. 65-plussers blijken gelukkiger te zijn dan mensen uit een jongere generatie. Denk daar maar aan wanneer je de kaarsjes uitblaast op je eerstvolgende verjaardag. Hoe het allemaal werkt, daar kom je pas echt achter als je zelf die leeftijd hebt bereikt.

De volgende factoren kunnen ertoe bijdragen dat je gelukkiger bent als je de zestig gepasseerd bent:

Oudere mensen zijn mentaal gezonder. In 2016 is er een onder-zoek uitgevoerd onder 1500 mensen van verschillende leeftijden naar hun lichamelijke, cognitieve en mentale gezondheid. Hieruit bleek dat mensen in de leeftijdscategorie 20 tot 30 jaar vaker last hebben van depressies, angsten en stress. Daar hebben 65-plussers minder last van. Vermoedelijk omdat je dan situaties beter kunt relativeren en omdat je tegen die tijd ook wat wijzer geworden.

Ouderen hebben een stabieler leven.Vaak is het leven van iemand in de zestig een stuk stabieler. Je hebt stabiele relaties opgebouwd, verschillende posities ingenomen op je werk, een vaste woonplek. En als je kinderen hebt zijn die waarschijnlijk inmiddels zelfstandig en heb je hier weinig omkijken meer naar.